Rabarbra-tortur i beksvart kjellar

Sol, sommar, ein kopp med sukker og ei rabarbrastong. Det er slik det skal vera. Men på garden til Per Ivar Wold og Ingeborg Gudmestad Wold på Nærbø har dei denne vinteren snudd opp ned på dette.

– Eg såg eit TV-program på National Geographic om noko som heiter «forced rhubarb». Det var noko som eg tende på, seier Per Ivar.

Saman med kona dedikerer han sommarhalvåret til rabarbra-dyrking og produksjon av alle typar rabarbra-produkt. Derfor sat det ikkje langt inne å reisa til England for å læra meir om vinterrabarbra.

Naturstridig

«Forced rhubarb», som kan omsetjast til tvungen rabarbra, stammar frå tidleg på 1800-talet i England. I dag finst det svære veksthus der dei driv med produksjon av rabarbraen, som er meir søt og finare i fargen enn vanleg rabarbra.

Ekteparet Wold hadde ein beksvart silokjellar som stod tom, og bestemde seg for å gå i gang med ein liten produksjon.

– Etter frosten hadde kome i vinter tok me om lag 12 rabarbrarøter inn i kjellaren. Ikkje lenge etter byrja det å veksa rabarbra opp frå røtene, fortel Ingebjørg.

Det verkar naturstridig, men det som skjer at ein manipulerer planten til å tru at våren er komen på grunn av temperaturforandringa.

Gourmetmat

– Me lurer rabarbraen til å tru at han står i skuggen og at han må strekka seg opp til lyset. Me har målt at den kan veksa opp til fire centimeter på ein dag. I England seier dei at du kan høyra plantene veksa i dei store veksthusa, seier Per Ivar.

Denne raske veksten gjer at rabarbrastonga blir heilt særeigen, og råvara er svært ettertrakta av kokkar. Derfor tok Ingebjørg Gudmestad med seg ein pose til Michelin-kokk Sven Erik Renaa i Stavanger.

– Eg hadde ikkje høyrt om det før, men har lest meg opp nå. Den er søtare og mykje finare enn sommarrabarbra, og me brukar den hovudsakleg i salte rettar. Så er det jo litt kjekt å seia til gjestane at dei skal få årets første rabarbra i januar, seier Renaa.

• NRK Mat: Oppskrifter med rabarbra

– Tortur

Sjølv om ekteparet Wold ser at det er mange som er interesserte i produksjonen deira, så er det neppe noko dei vil satsa stort på.

– Produksjonen er rett og slett litt for krevjande, seier Per Ivar.

Det krev også god tilgang på etablerte rabarbrarøter, sidan denne måten å dyrka rabarbra på er svært krevjande for planten sjølv.

– Etter ein sesong i kjellaren her er rota nett som oske, den er heilt utarma. Så på ein måte er dette ein slags tortur, fortel Wold.