Rundt juletider i 1989 var spelet over for Manuel Noriega.
Den amerikanske hæren hadde invadert Panama, og spesialstyrkane DELTA Force og SEAL Team 6 dreiv klappjakt på militærdiktatoren og hans støttespelarar.
FØRSTE DAG AV INVASJONEN: 20. desember 1989 gjekk USA til angrep på styrkane lojale til Manuel Noriega. 26 amerikanske og 234 soldatar frå Panama vart drepne.
Foto: ApDen tidlegare etterretningsoffiseren hadde samarbeida tett med USA for å demme opp mot kommunismen i Latin-Amerika under den kalde krigen.
Men etterkvart vart det meir usikkert kven Noriega eigentleg jobba for. Det korrupte regimet hans hadde tette band til narkotikabaronar som som Pablo Escobar.
Og det var mistanke om at han spionerte på amerikanske soldatar, og delte informasjonen med Cuba og Sovjetunionen.
FRIDOMSKJEMPAR OG KRIMINELL: Manuel Noriega vart skulda for ikkje berre å samarbeide med USA. han skal også hatt tette band til narkokartella i Colombia og til Cuba. Bildet er frå ein missekonkurranse i 1986.
Foto: Jim Ellis / APDen eigenrådige diktatoren vart etterkvart ei så stor belastning for USA, at president George Bush i 1989 gav ordre om invasjon av Panama, for å stille Noriega for retten.
Statsviter og forfattar Vegard Bye fortel til NRK at truleg sat Noriega på svært kompromitterande informasjon om George Bush senior.
– Det var i Bush si tid som CIA-direktør, at Noriega vart rekruttert til CIA. Hans viktigaste rolle der var å forsyne Contras i Nicaragua med pengar fra kokain-handel, fortel Bye.
– Samtidig som USAs anti-narkotikabyrå DEA, også under Bush sitt ansvar, gjorde alt dei kunne for å stanse narkotikatrafikken.
Bye legg til at invasjonen kosta 1000 sivile livet.
Manuel Noriega og George Bush den eldre i 1983, da Noriega framleis var rekna som ein alliert av USA og ein viktig bidragsytar til CIA.
Foto: ApPSYOPS mot kyrkjeasyl
Etter kvart som spesialstyrkane byrja snøre nettet rundt Noriega, søkte han asyl i Vatikanets ambassade i Panama, som straks vart omringa av amerikanske soldatar.
Det var ein fastlåst situasjon, for det ville føre til sterke reaksjonar om amerikanske soldatar angreip ein katolsk institusjon i Latin-Amerika.
«4th Military Information Support Group» frå Fort Bragg i Nord-Carolina, fekk oppdraget med å bruke alternative metodar for å røyke ut Noriega.
Avdelinga var spesialistar i psykologisk krigføring, PSYOPS, og truleg visste dei at Noriega ikkje likte hardrock, da den tidlegare CIA-samarbeidspartnaren hadde ei fortid som kursdeltakar i ukonvensjonell krigføring ved same militærbase.
«Noriegas speleliste»
Resten av historia finst i arkivet til tenkjetanken National Security Archive. Ein organisasjon som spesialiserer seg i å søke innsyn i hemmelege dokument.
NORIEGA PSYOPS: Deler av spelelista som National Security Archive fekk nedgradert.
Foto: National Security Archive / FaksimileI 1996 fekk dei tilsendt rapporten om arrestasjonen av Noriega, og dei seier at trass dei alvorlege omstenda, måtte dei le høgt da dei såg kva metode som var brukt.
Ifølgje dei amerikanske styrkane sin radio, måtte dei avbryte juleprogrammet for å spele heilt spesielle «lyttarynskje».
For 27. desember ringde PSYOPS-teamet frå Fort Bragg.
Dei fortalde at dei hadde rigga opp store høgtalarar utanfor ambassaden. Alt dei trengde var passande musikk for å sende ein «beskjed til Noriega».
«Born to run» og «no particular place to go»
I tillegg til hardrock-klassikarar som Judas Priest og Guns N' Roses, vart det også spelt rolegare songar, dei fleste med ein tydeleg bodskap til den omringa diktatoren.
Den fullstendige spelelista finst her.
Det er uvisst om metodane seinare vart brukt i jakta på krigsherrar på Balkan og i Midt-Austen.
Men det er kjent at CIA har brukt rock som tortur i Guantánamo Bay fengselet på Cuba.
– Lågmål i den amerikanske hærens historie
TOSKETE MED ROCK: George Bush den eldre sin nasjonale sikkerheitsrådgjevar syns PSYOPS operasjonen med amerikansk rock som våpen ikkje var ein spesielt verdig metode.
Foto: JIM YOUNG / ReutersI Panama vart det sagt at musikk-trakassering førte til gnissingar mellom Noriega og ambassadøren som hadde gjeve han asyl.
Korkje Noriega eller dei geistlege skal ha vore store tilhengarar av amerikansk populærmusikk.
Etter tre dagar med nonstop amerikansk puddelrock, klaga Vatikanet til den amerikanske presidenten George Bush, og musikken vart stoppa.
Den nasjonale sikkerheitsrådgjevaren Brent Scowcroft har seinare sagt at den psykologiske trakasseringa av ambassaden, var eit nytt lågmål i den amerikanske hærens historie.
– Metoden var toskete og lite verdig, meinte han, ifølgje boka The Foreign Policy of George H.W. Bush.
I FØRARSETE: Forsvarsminister Dick Cheney og forsvarssjef Colin Powell leia invasjonen av Panama. Dei måtte også be soldatane sine slutte å plage Vatikanets ambassade med amerikansk populærmusikk.
Foto: DOUG MILLS / ApFengsel
Noriega overgav seg sju dagar etter musikken stilna, på oppfordring frå ambassadør Monsignor Jose Sebastian Laboa.
I USA venta dom for narkotikasmugling, og kvitvasking av pengar.
I 2010 vart han utlevert til Frankrike, før han vart henta heim til Panama i 2011, der han vart dømd for drap og forsvinningar på politiske motstandarar.
Noriega sona tre dommar på 20 år i Panama da han døydde.
Den raude trusa
Under rettssaka i USA røpte Noriega at han gjekk med raude lukkeunderbukser for å verje seg mot vonde ånder, skriv BBC.
Trusa skal no vere hengt opp på veggen hjå spesialstyrken Delta Force sine lokale i Fort Bragg, Nord-Carolina, skriv The Atlantic.
